ਆਲੂਬੁਖਾਰਾ

ਅਲੂਚੇ ਦਾ ਪੌਦਾ ਵਿਆਪਕ ਸਜਾਵਟੀ, ਸੀਮਿਤ ਅਤੇ ਲਗਭਗ ਬਾਕੀ ਫਲਾਂ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦੇਖਭਾਲ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਲੂਚੇ ਵਿੱਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ, ਬੀ, ਥਾਇਆਮਾਈਨ, ਰਿਬੋਫਲੇਵਿਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਫਾਸਫੋਰਸ ਅਤੇ ਲੋਹੇ ਦੀ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਖੱਟੇਪਨ ਅਤੇ ਮਿੱਠੇ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਿਲੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਇਹ ਉਤਪਾਦ ਬਣਾਉਣ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜੈਮ, ਸੁਕਵੈਸ਼ ਆਦਿ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਸੁੱਕੇ ਅਲੂਚੇ ਪਰੂਨ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਯੁਰਵੇਦਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਤਰਲ ਪੀਲੀਏ ਅਤੇ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਐਲਰਜੀ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਿੱਟੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੰਘਣੀ ਉਪਜਾਊ, ਵਧੀਆ ਨਿਕਾਸ ਵਾਲੀ, ਦੋਮਟ ਮਿੱਟੀ, ਜਿਸਦਾ pH 5.5-6.5 ਹੋਵੇ, ਵਿੱਚ ਬੀਜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਸਖਤ-ਪਨ, ਪਾਣੀ ਦੀ ਖੜੋਤ ਅਤੇ ਲੂਣ ਦੀ ਬੇਲੋੜੀ ਮਾਤਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

Alubokhara: ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪੌਦੇ ਸਿੱਧੇ ਅਤੇ ਖਿਲਰਵੇਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਫਲ ਬਾਕੀ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਡੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ Kala Amritsari ਕਿਸਮ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਫਲਾਂ ਦਾ ਛਿਲਕਾ ਪੀਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਧੱਬੇ ਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਗੁੱਦਾ ਬਹੁਤ ਸੁਆਦ ਅਤੇ ਮਿੱਠਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

Satluj Purple: ਇਹ ਕਿਸਮ ਨੂੰ ਇਕੱਲੇ ਉਗਾਉਣ ਤੇ ਫਲ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਪਰਾਂਗਣ ਲਈ Kala Amritsari ਕਿਸਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਧੀਆ ਫਲਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਹਰ ਦੂਜੀ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ Kala Amritsari ਕਿਸਮ ਦੇ ਪੌਦੇ ਦਾ ਹੋਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਫਲਾਂ ਦਾ ਆਕਾਰ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਭਾਰ 25-30 ਗ੍ਰਾਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਬਾਹਰੀ ਪਰਤ ਮੋਟੀ ਅਤੇ ਵਿਚਕਾਰਲੀ ਪਰਤ ਪੀਲੀ ਬਿੰਦੀਆਂ ਵਾਲੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਇਸਦੇ ਤਾਜ਼ੇ ਫਲ ਖਾਧੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਮਈ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਪੱਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਔਸਤਨ ਪੈਦਾਵਾਰ 35-40 ਕਿਲੋ ਪ੍ਰਤੀ ਰੁੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

Kala Amritsari: ਇਹ ਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਸੰਦੀਦਾ ਕਿਸਮ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਫਲਾਂ ਦਾ ਆਕਾਰ ਔਸਤਨ, ਗੋਲ ਚਪਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੱਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸਦੇ ਫਲ ਦੀ ਬਾਹਰੀ ਪਰਤ ਗੂੜੇ ਜਾਮਨੀ ਰੰਗ ਦੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਵਿਚਕਾਰਲੀ ਪਰਤ ਪੀਲੀ ਬਿੰਦੀਆਂ ਵਾਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁੱਦਾ ਰਸੀਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਫਲ ਸੁਆਦ ਵਿੱਚ ਹਲਕੇ ਖੱਟੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਫਲ ਮਈ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪੰਦਰਵਾੜੇ ਵਿੱਚ ਪੱਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਫਲ ਜੈਮ ਅਤੇ ਸੁਕਵੈਸ਼ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

Titron: ਇਹ ਇਕੱਲਿਆਂ ਫਲ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਕਿਸਮ ਹੈ, ਪਰ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਇਸ ਨਾਲ ਪਰਾਂਗਣ ਲਈ Alucha ਕਿਸਮ ਲਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। Titron ਕਿਸਮ Kala Amritsari ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਫਲ Satluj Purple ਅਤੇ Kala Amritsari ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਫਲ ਦੀ ਬਾਹਰੀ ਪਰਤ Kala Amritsari ਤੋਂ ਪਤਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਗੁੱਦਾ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦਾ ਅਤੇ ਹਲਕਾ ਰਸੀਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਔਸਤਨ ਪੈਦਾਵਾਰ 30-35 ਕਿਲੋ ਪ੍ਰਤੀ ਰੁੱਖ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

Kataruchak: ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਖੋਜ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਦੇ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਕਟਰੂਚੱਕ ਵਿੱਚ ਹੋਈ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਫਲਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ Kala Amritsari ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦੇ ਫਲ ਤੇ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਕਲੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।  ਇਸਦੇ ਫਲ ਵੱਡੇ, ਦਿਲ ਆਕਾਰ ਦੇ ਅਤੇ ਜਾਮਨੀ ਰੰਗ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ Kala Amritsari ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਲਦੀ ਪੱਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਔਸਤਨ ਝਾੜ 45-50 ਕਿਲੋ ਪ੍ਰਤੀ ਰੁੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਫਲ ਜੈਮ ਅਤੇ ਸੁਕਵੈਸ਼ ਆਦਿ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਧੀਆ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਖੇਤ ਨੂੰ  2 ਵਾਰ ਤਿਰਸ਼ਾ ਵਾਹੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸਮਤਲ ਕਰੋ। ਖੇਤ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰਾਂ ਤਿਆਰ ਕਰੋ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਨਹੀ ਖੜਾ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।

Time of sowing
Planting is done in first fortnight of January.
 
Spacing
The ideal spacing of plum plant is 15cm X 30cm. The tree should be planted 6m X 6m apart from row and between plants.

Method of sowing
Direct sowing of seedlings.
 

ਬੀਜ ਦੀ ਮਾਤਰਾ
ਇੱਕ ਏਕੜ ਵਿੱਚ ਬਿਜਾਈ ਲਈ 110 ਪੌਦੀਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਅਲੂਚੇ ਦੇ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਜਣਨ ਲਈ ਆੜੂ ਅਤੇ ਖੁਰਮਾਨੀ ਦੇ ਭਾਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਲਕੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆੜੂ ਦੇ ਭਾਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਭਾਰੀ ਬਾਗ ਵਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ plum Kabul Green Gage cuttings ਅਤੇ ਖੁਰਮਾਨੀ ਦੇ ਭਾਗ ਵਧੀਆ ਨਤੀਜੇ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਿਉਂਦ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ Kala Amritsari ਦੀ ਕੱਟ ਕੇ ਬਿਜਾਈ ਕਰਨਾ ਵੀ ਸਹਾਇਕ ਸਿੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਲਈ ਤਣੇ ਦਾ ਕੱਟਣ ਵਾਲਾ ਭਾਗ ਦਸੰਬਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹਫਤੇ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 30 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਣਾ ਪੱਕ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ 15x30 ਸੈ.ਮੀ. ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਖਾਦਾਂ (ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਰੁੱਖ)

ਜਦੋਂ ਰੁੱਖ 1-2 ਸਾਲ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਨਾਲ ਗਲੀ ਹੋਈ ਰੂੜੀ ਦੀ ਖਾਦ 6-12 ਕਿਲੋ, ਯੂਰੀਆ 60-120 ਗ੍ਰਾਮ, ਐਸ ਐਸ ਪੀ 95-120 ਗ੍ਰਾਮ, ਅਤੇ ਮਿਊਰੇਟ ਆਫ ਪੋਟਾਸ਼ 60-120 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਰੁੱਖ ਪਾਓ। ਜਦੋਂ ਰੁੱਖ 3-4 ਸਾਲ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਨਾਲ ਗਲੀ ਹੋਈ ਰੂੜੀ ਦੀ ਖਾਦ 8-24 ਕਿਲੋ ਯੂਰੀਆ180-240 ਗ੍ਰਾਮ, ਐਸ ਐਸ ਪੀ  95-120 ਗ੍ਰਾਮ ਅਤੇ ਮਿਊਰੇਟ ਆਫ ਪੋਟਾਸ਼ 180-240 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਰੁੱਖ ਪਾਓ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਰੁੱਖ 5 ਸਾਲ ਦਾ ਇਸਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਉਮਰ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਨਾਲ ਗਲੀ ਹੋਈ ਰੂੜੀ ਦੀ ਖਾਦ 30-36 ਕਿਲੋ, ਯੂਰੀਆ 300-360 ਗ੍ਰਾਮ, ਐਸ ਐਸ ਪੀ 95-120 ਗ੍ਰਾਮ ਅਤੇ ਮਿਊਰੇਟ ਆਫ ਪੋਟਾਸ਼ 300-360 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਰੁੱਖ ਪਾਓ।

ਨਦੀਨਾਂ ਦੇ ਪੁੰਗਰਾਅ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਿਊਰੋਨਟਰਬਾਸਿਲ 1.2 ਕਿਲੋ ਜਾਂ ਸਿਮਾਜ਼ਾਈਨ 1.6 ਕਿਲੋ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਦੀ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁੰਗਰਾਅ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਦੀਨਾਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਗਲਾਈਫੋਸੇਟ  320 ਮਿ.ਲੀ. ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਪਾਓ।

ਅਲੂਚੇ ਦੇ ਪੌਦੇ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਅਨਿਯਮਿਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਛੇਤੀ ਪੱਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਵਿਕਾਸ ਸਮੇਂ ਕਾਫੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਿੰਚਾਈ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਕਿਸਮ, ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਫਲ ਦੀ ਕਿਸਮ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅਪ੍ਰੈਲ, ਮਈ ਅਤੇ ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਫਤੇ ਦੇ ਫਾਸਲੇ 'ਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰੋ। ਫੁੱਲ ਨਿਕਲਣ ਅਤੇ ਫਲ ਪੱਕਣ ਸਮੇਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰੋ। ਵਰਖਾ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਤੰਬਰ, ਅਕਤੂਬਰ ਅਤੇ ਨਵੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ 20 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਫਾਸਲੇ 'ਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰੋ।

• ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ

ਭੂਰਾ ਗਲਣ ਰੋਗ(ਫੰਗਸ): ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਫਲਾਂ ਤੇ ਭੂਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਪਾਊਡਰ ਵਰਗਾ ਪਦਾਰਥ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫਲ ਸੁੰਗੜ ਕੇ ਗਲ਼ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਰੋਕਥਾਮ: ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਹਵਾ ਲੱਗਦੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਾਂਟ-ਛਾਂਟ ਕਰੋ। ਹੇਠਾਂ ਡਿੱਗੇ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਕੇ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿਓ। ਫੁੱਲ ਨਿਕਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਲਫਰ ਦੀ ਸਪਰੇਅ ਕਰੋ ਅਤੇ ਛਿਲਕੇ ਵਿੱਚ ਤਰੇੜ ਆਉਣ ਤੇ ਦੋਬਾਰਾ ਸਪਰੇਅ ਕਰੋ। ਫਿਰ ਇੱਕ ਹਫਤੇ ਦੇ ਫਾਸਲੇ ਤੇ ਦੋ ਹਫਤੇ ਤੱਕ ਸਪਰੇਅ ਕਰੋ।

ਕਾਲੀਆਂ ਗੰਢਾਂ ਪੈਣਾ(ਫੰਗਸ): ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਨਵੀਆਂ ਸ਼ਾਖਾਂ ਅਤੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ ਤੇ 1 ਤੋਂ 30 ਸੈ.ਮੀ. ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੀਆਂ ਧੂੰਏ ਵਰਗੀਆਂ ਕਾਲੀਆਂ ਗੰਢਾਂ ਪੈ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਰੋਕਥਾਮ: ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀਆਂ ਰੋਧਕ ਕਿਸਮ ਵਰਤੋ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ‘president’ ਅਤੇ ‘shiro’ ਆਦਿ। ਗੰਢਾਂ ਨੂੰ ਛਾਂਟ ਦਿਓ। ਕਟਾਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੋਜ ਤੋਂ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ 10 ਸੈ.ਮੀ. ਹੇਠਾਂ ਤੋਂ ਕਰੋ।

• ਕੀੜੇ ਮਕੌੜੇ ਤੇ ਰੋਕਥਾਮ

ਅਲੂਚੇ ਦੀ ਭੂੰਡੀ: ਇਸਦੇ ਹਮਲੇ ਨਾਲ ਫਲ ਤੇ ਚਪਟਾਕਾਰ ਧੱਬੇ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਫਲ ਟੁੱਟ ਕੇ ਡਿੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਰੋਕਥਾਮ: ਡਿੱਗੇ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਚੁੱਕਦੇ ਰਹੋ। ਜਦੋਂ ਪੱਤੇ ਡਿੱਗਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤਾਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਰੁੱਖ ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਸ਼ੀਟ ਵਿਛਾਓ ਅਤੇ ਰੁੱਖ ਦੇ ਤਣੇ ਤੇ ਮੋਟੇ ਡੰਡੇ ਨਾਲ ਮਾਰੋ। ਸ਼ੀਟ ਤੇ ਡਿੱਗੀਆਂ ਭੂੰਡੀਆਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਕਰਕੇ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿਓ ਅਤੇ ਇਹੀ ਕਿਰਿਆ 3 ਹਫਤੇ ਤੱਕ ਦੁਹਰਾਓ।

ਅਲੂਚੇ ਦਾ ਪੱਤਾ-ਮਰੋੜ ਚੇਪਾ: ਇਸਦੇ ਹਮਲੇ ਨਾਲ ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ ਸ਼ਾਖਾਂ ਮੁੜ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਾਧਾ ਰੁੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਚਿਪਕਵੇਂ ਕੀਟ ਮੌਜੂਦ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਰੋਕਥਾਮ: ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਅੰਡੇ ਦੇਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਾਗਬਾਨੀ ਤੇਲ ਦੀ ਸਪਰੇਅ ਧਿਆਨਪੂਰਵਕ ਕਰੋ। ਜਾਂ ਜਦੋਂ ਇਹ ਪੱਤਿਆਂ ਤੇ ਦਿਖਣ ਤਾਂ ਨਿੰਮ ਦੇ ਅਰਕ ਪਾਓ।
 

ਇਸ ਫਸਲ ਦੇ ਫਲਾਂ ਦੇ ਪੱਕਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਰੁੱਖ 'ਤੇ ਸਾਰੇ ਫਲਾਂ ਦਾ ਪੱਕਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੱਕੇ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਸਾਰੀਆਂ ਤੁੜਾਈਆਂ ਕਰਕੇ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੈਕ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
 

ਇਹ ਫਲ ਛੇਤੀ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੈਕ ਕਰਕੇ ਸਹੀ ਤਾਪਮਾਨ 'ਤੇ ਸਟੋਰ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

1.Punjab Agricultural University Ludhiana

2.Department of Agriculture

3.Indian Agricultural Research Instittute, New Delhi

4.Indian Institute of Wheat and Barley Research

5.Ministry of Agriculture & Farmers Welfare