ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ, ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਕਿਸਾਨ ਰਵਾਇਤੀ ਹਾੜੀ ਅਤੇ ਸਾਉਣੀ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਕੁਝ ਕਿਸਾਨ ਖੇਤੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਹੋਰ ਕਿਸਾਨ ਵੀ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਥੋੜਾ ਰੁਝਾਨ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਕਦ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਚਿਕਿਤਸਕ ਪੌਦਿਆਂ ਤੋਂ ਘਾਹ ਦੀਆਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨ ਹੁਣ ਰੋਸ਼ਾ ਘਾਹ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਸੁਗੰਧ ਵਾਲੀ ਘਾਹ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤਰ, ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਸਮਗਰੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਪਜ 5 ਤੋਂ 6 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਰੋਸ਼ਾ ਘਾਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਬਿਹਾਰ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ, ਤੇਲੰਗਾਨਾ, ਕਰਨਾਟਕ, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਵਰਗੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰੋਸ਼ਾ ਘਾਹ 5 ਤੋਂ 6 ਸਾਲ ਤੱਕ ਉੱਚੀ ਉਪਜ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੇਲ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਘਟਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪੱਥਰੀਲੀ ਮਿੱਟੀ ਤੇ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਾਸ਼ਤ
ਇਸ ਦਾ ਪੌਦਾ 10 ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ 45 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤਾਪਮਾਨ ਨੂੰ ਸਹਿਣ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਰੋਸ਼ਾ ਘਾਹ 150 ਤੋਂ 200 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਤੱਕ ਉੱਚਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਰੋਸ਼ਾ ਘਾਹ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸੋਕੇ ਦਾ ਵੀ ਸਾਮ੍ਹਣਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਰੋਸ਼ਾ ਘਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ ਇਕ ਅਰਧ-ਸੁੱਕੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਂਹ ਵਾਲੀ ਫਸਲ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਰੋਸ਼ਾ ਘਾਹ ਪੱਥਰੀਲੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਗਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦੀ ਜੜਾ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਜਿਹੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਕੇ, ਘਾਹ ਤੋਂ ਤੇਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਆਮ ਖੇਤਰ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਰੋਸ਼ਾ ਘਾਹ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ, ਮਿੱਟੀ ਦਾ pH ਪੱਧਰ 7.5 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 9 pH ਮੁੱਲ ਹੋਵੇ ਤਾ ਵੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਰੋਸ਼ਾ ਘਾਹ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤਿਆਰੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਪਰ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖੇਤ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ, ਖੇਤ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਭੁਰਭੂਰੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਹਲ ਨਾਲ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਦੋ ਵਾਰ ਵਾਹੁਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਖੇਤੀ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਰੱਖਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਧਿਆਨ
ਫਸਲ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਖੇਤ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੀ ਪਰਾਲੀ ਅਤੇ ਘਾਹ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਆਖਰੀ ਵਾਹੀ ਸਮੇਂ ਐਨਪੀਕੇ ਯਾਨੀ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ, ਫਾਸਫੋਰਸ ਅਤੇ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ 50, 60 ਅਤੇ 40 ਕਿਲੋ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, 25 ਟਨ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਸੜੀ ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਰੋਸ਼ਾ ਘਾਹ ਬੀਜ ਦੁਆਰਾ ਫੈਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੀਜ ਨੂੰ ਰੇਤ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਕੇ 10 ਤੋਂ 15 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਨਰਸਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਰਸਰੀ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਛਿੜਕਾਅ ਦੁਆਰਾ ਨਮੀਦਾਰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਸਟਾਫ ਦੁਆਰਾ ਸੰਪਾਦਿਤ(ਸੋਧਿਆ) ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਵੱਖ ਵੱਖ ਫੀਡ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਸ੍ਰੋਤ: Krishi Jagran