Expert Advisory Details

ਕਣਕ ਦੀ ਪੀਲੀ ਕੁੰਗੀ ਇੱਕ ਉੱਲੀ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਆਮਦ ਹਰ ਸਾਲ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨੀਮ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੋਪੜ, ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ, ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ, ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ, ਪਠਾਨਕੋਟ ਅਤੇ ਫਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਸਰਵੇਖਣ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੇ ਕਿਸਾਨ ਨੀਮ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਐਚ ਡੀ 2967, ਐਚ ਡੀ 2932, ਐਚ ਡੀ 2733, ਡਬਲਯੂ ਐਚ 711 ਅਤੇ ਬਰਬਟ ਆਦਿ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪੀਲੀ ਕੁੰਗੀ ਦਾ ਹਮਲਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਅੱਧ ਦਸੰਬਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਧੌੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹਮਲਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਹਮਲੇ ਨਾਲ ਪੱਤਿਆਂ ਉੱਤੇ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਧਾਰੀਆਂ ਪੈ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਹਲਦੀ ਵਰਗਾ ਧੂੜਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਜਿਹੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਛੂਹਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਧੂੜਾ ਉਂਗਲੀਆਂ ਉੱਪਰ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਮੌਸਮ ਪੀਲੀ ਕੁੰਗੀ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ । ਕਣਕ ਦੀ ਅਗੇਤੀ ਬੀਜੀ ਫਸਲ ਅਤੇ ਗੈਰ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ੀ ਕਿਸਮਾਂ ਤੇ ਪੀਲੀ ਕੁੰਗੀ ਦਾ ਹਮਲਾ ਵਧੇਰੇ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵੇਲੇ ਸਿਰ ਪੀਲੀ ਕੁੰਗੀ ਦੇ ਹਮਲੇ ਵਾਲੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਧੌੜੀਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਜਰੂਰੀ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਪੀਲੀ ਕੁੰਗੀ ਦੀ ਆਮਦ ਦੇਖਣ ਲਈ ਨੀਮ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਲਾਉਣ ਜਾਂ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਦਾ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਰਵੇਖਣ ਕਰੋ ਤਾਂ ਕਿ ਵੇਲੇ ਸਿਰ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕੇ । ਜਦੋਂ ਹੀ ਪੀਲੀ ਕੁੰਗੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਆਮਦ ਵਾਲੀਆਂ ਧੌੜੀਆਂ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਤੀ ਢੋਲੀ 9 ਗ੍ਰਾਮ ਨਟੀਵੋ 75 ਡਬਲਯੂ ਜੀ ਜਾਂ 15 ਮਿ.ਲਿ. ਟਿਲਟ/ ਸ਼ਾਈਨ/ਬੰਪਰ/ ਸਟਿਲਟ/ ਕੰਮਪਾਸ/ਮਾਰਕਜ਼ੋਲ 25 ਈ ਸੀ ਦਾ 15 ਲਿਟਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੋਲ ਕੇ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰੋ।ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀਆਂ ਇਹ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਧੌੜੀਆਂ ਇੱਥੇ ਹੀ ਕਾਬੂ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਦੂਸਰੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਅਗਲਾ ਵਾਧਾ ਰੁੱਕ ਜਾਵੇਗਾ। ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਸਰਵੇਖਣ ਕਰਦੇ ਰਹੋ ਅਤੇ ਲੋੜ ਪੈਣ ਤੇ ਆਪਣੀ ਫਸਲ ਉਤੇ 120 ਗ੍ਰਾਮ ਨਟੀਵੋ 75 ਡਬਲਯੂ ਜੀ ਜਾਂ 200 ਮਿ.ਲਿ. ਟਿਲਟ/ ਸ਼ਾਈਨ/ ਬੰਪਰ/ ਸਟਿਲਟ/ ਕੰਮਪਾਸ/ਮਾਰਕਜ਼ੋਲ 25 ਈ ਸੀ ਦਾ 200 ਲਿਟਰ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਇਹ ਛਿੜਕਾਅ ਫਿਰ ਦੁਹਰਾਓ ਤਾਂ ਜੋ ਉੱਪਰ ਵਾਲੇ 2-3 ਪੱਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਰਹਿਣ ।